Southeast Asia News Desk

Theo lời kể của hành khách, khi biết máy bay đến Minsk thay vì tiếp tục hành trình đến Vilnius – Lithuania, một người đàn ông ngay lập tức đứng dậy, mở tủ đồ trên cao, lấy chiếc máy tính xách tay từ hành lý cùng điện thoại di động và đưa cho người phụ nữ đi cùng.

Bên ngoài máy bay Ryanair khi đó là một chiếc tiêm kích MiG-29 được Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko điều tới để hộ tống máy bay đến Minsk.

Ngay khi hạ cánh, người đàn ông kể trên bị tách ra, còn hành lý bị chó nghiệp vụ kiểm tra.

​Người này sau đó được xác định là Roman Protasevich, 26 tuổi, người Belarus và đang bị Belarus truy nã vì cáo buộc phát động các cuộc biểu tình lớn của phe đối lập ở Minsk hồi năm ngoái chống lại Tổng thống Lukashenko.

Một hành khách người Lithuania tên Mantas nói với hãng tin Reuters: “Khi được thông báo rằng máy bay sẽ hạ cánh ở Minsk, Protasevich đứng dậy lấy hành lý và cố phân tán đồ đạc. Tôi nghĩ anh ấy đã sai lầm. Có rất nhiều người để anh ấy có thể đưa đồ như tôi hoặc những hành khách khác chứ không phải người phụ nữ đi cùng, người mà tôi nghĩ cũng bị bắt”.

Một hành khách khác giấu tên mô tả thời điểm đó trông Protasevich rất sợ hãi. Người này kể: “Tôi nhìn thẳng vào mắt anh ta và anh ta trông có vẻ rất buồn”.

Minsk cách Vilnius chưa đến 200 km và việc chuyển hướng chỉ mất vài phút.

Hãng thông tấn nhà nước BelTA cho biết nhà chức trách Belarus đã chuyển hướng chuyến bay khi nó đi qua không phận nước này vì nghi có bom. Cảnh báo có bom sau đó được phát hiện là sai.

Hành khách Mantas cho hay: “Chúng tôi thấy anh ta (Protasevich) đứng một mình. Một cảnh sát cùng chó nghiệp vụ đang cố tìm thứ gì đó trong hành lý của anh ta”.

Một số hành khách khác cũng bị kiểm tra hành lý trước khi lên xe buýt tới nhà ga ở sân bay. Theo hành khách Mantas, chuyến bay khởi hành từ Athens – Hy Lạp dừng lại ở Minsk trong khoảng 7 giờ trước khi cất cánh trở lại và tới thủ đô Vilnius – Lithuania vào tối muộn.

Hành khách Mantas cho hay không rõ người bạn gái đi cùng Protasevich có bị bắt giữ hay không. Nhưng dường như có nhiều ghế trống hơn trên hành trình tới Vilnius so với thời điểm máy bay cất cánh từ Athens.

Một hành khách khác nói với truyền thông Lithuania rằng Protasevich sớm thừa nhận danh tính với các quan chức an ninh Belarus khi đến nơi. Trong cuộc họp báo tối 23-5 (giờ địa phương), Tổng thống Lithuania Gitanas Nauseda cho biết người phụ nữ đi cùng Protasevich không bay tới Vilnius trên chuyến bay khởi hành từ Minsk.

Liên minh châu Âu (EU) kêu gọi trả tự do ngay lập tức cho nhà hoạt động Protasevich trong khi Thủ tướng Ba Lan mô tả đây là một “vụ không tặc”. Phản ứng trước vụ việc, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã gọi việc ép máy bay hạ cánh và bắt người là “hành động gây sốc” và cho biết chính quyền Tổng thống Joe Biden đang phối hợp với các đối tác thực hiện các bước tiếp theo.

Các nhà lãnh đạo EU sẽ họp tại Brussels trong ngày 24-5 để thảo luận về hành động xử lý vấn đề trên. Trong khi đó, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho rằng đây là vụ việc nghiêm trọng và nguy hiểm, đồng thời kêu gọi tiến hành cuộc điều tra quốc tế.

Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO) cho biết họ rất lo ngại về vụ việc có thể đã vi phạm Công ước Chicago về hàng không dân dụng. Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) cũng kêu gọi một cuộc điều tra đầy đủ.