Đại sứ Mỹ tại Libya cho biết thứ Năm rằng những trận lũ lụt chết người đã tàn phá thành phố ven biển Libya vào tháng trước đã thúc đẩy những nỗ lực mới để thống nhất đất nước giàu dầu mỏ này.
Trong một cuộc họp báo trực tuyến, Richard Norland khẳng định rằng thảm họa, làm chết hàng ngàn người ở thành phố phía đông Derna, đã thêm tính cấp bách để “thống nhất các tổ chức của đất nước” sau một thập kỷ xung đột và chia rẽ.
“Tôi tin rằng thực tế là sân khấu đã được dọn sẵn cho sự phát triển của một lộ trình đồng thuận, đáng tin cậy để bầu cử,” ông nói.
Mưa lớn và lũ lụt tàn phá, do Bão Địa Trung Hải Daniel gây ra, đã đổ vào các khu vực phía đông Libya vào tháng 9. Nước đã làm tràn hai con đập cũ bên ngoài Derna vào ngày 11 tháng 9, gây ra lũ lụt lớn cuốn trôi các tòa nhà dân cư ra biển và làm hư hại tới một phần ba nhà ở và cơ sở hạ tầng của Derna, theo Văn phòng Điều phối Công tác Nhân đạo của Liên Hợp Quốc.
Các quan chức chính phủ và các cơ quan viện trợ đưa ra ước tính số người chết dao động từ hơn 4.000 đến hơn 11.000.
Thảm họa đã mang lại một số đoàn kết hiếm hoi cho Libya giàu dầu mỏ, nước bị chia rẽ thành các chính quyền đối địch kể từ năm 2014. Cả hai đều được các nhà tài trợ quốc tế và dân quân vũ trang hậu thuẫn, ảnh hưởng của họ ở quốc gia này đã phình to sau cuộc nổi dậy Mùa xuân Ả Rập do NATO hậu thuẫn lật đổ nhà lãnh đạo độc tài Muammar Gaddafi vào năm 2011.
Để làm cho cuộc bầu cử trở thành hiện thực, Norland nói cả hai chính phủ phải đồng ý về một loạt các luật bầu cử và thành lập một chính phủ lâm thời sẽ giám sát cuộc bỏ phiếu.
Đại sứ nói ông và Tướng Michael E. Langley, chỉ huy quân đội Mỹ cao cấp nhất cho châu Phi, đã tổ chức một số cuộc họp với các nhân vật chính trị hàng đầu của Libya sau trận lũ tháng 9, bao gồm cả với Tướng Khalifa Hiftar, người đứng đầu Quân đội Quốc gia Libya tự xưng. Hiftar và lực lượng mạnh mẽ của ông đồng minh với chính quyền phía đông, nơi Derna thuộc về.
Sau thảm họa, nhiều người trong và ngoài Libya kêu gọi mở một cuộc điều tra quốc tế về khả năng chính phủ bỏ bê, phản ánh sự nghi ngờ sâu sắc của công chúng đối với các thể chế nhà nước. Hai con đập đã không được bảo trì trong hàng thập kỷ bất chấp những cảnh báo liên tục rằng chúng bị lỗi.
Trong cuộc họp báo, đại sứ cũng kêu gọi thành lập một cơ chế thống nhất của hai chính phủ để lãnh đạo công cuộc tái thiết thành phố. Một cơ chế chung đầu tiên được đề xuất bởi Đặc phái viên LHQ cho Libya Abdoulaye Bathily vào thứ Hai.
Rất nhiều sáng kiến nhằm thống nhất các chính phủ đối địch của Libya đã thất bại.
Một quá trình do LHQ làm trung gian trước đây đã lập ra một chính phủ lâm thời – với Dbeibah đứng đầu – vào đầu năm 2021 với mục tiêu hướng dẫn đất nước tới các cuộc bầu cử vào cuối năm đó. Cuộc bầu cử đã không bao giờ diễn ra do bất đồng về một số vấn đề then chốt, bao gồm tư cách ứng cử tổng thống.